Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.
Znacznie różni się od standardowego języka włoskiego, zawiera przy tym pewne cechy języka sycylijskiego. W odróżnieniu od wielu innych włoskich języków/dialektów jest wciąż popularny nawet wśród młodego pokolenia. Liczbę osób, dla których jest językiem ojczystym, szacuje się na około 4 miliony. Nie został jak dotąd oficjalnie uznany przez państwo włoskie. Nie ma postaci języka standardowego. Pierwsze pisane teksty w dialekcie neapolitańskim pochodzą z XV wieku. Literatura jest stosunkowo obfita i tworzona również obecnie.
Słynne są neapolitańskie pieśni, zwłaszcza znana na całym świecie „’O sole mio”.
Język neapolitański a język włoski
Język neapolitański nie jest jednolity. Stąd w neapolitańskiej Wikipedii znaleźć można teksty w różnych dialektach, jak też mieszaninę włoskiego z neapolitańskim.
Różnice w gramatyce
Rodzajniki
Język włoski
Język neapolitański
un, uno
nu
una
na
il, lo
'o
la
'a
i, gli, le
'e
W języku neapolitańskim, rodzajniki nieokreślone są skracane przed samogłoską do n', zaś określone – do ll'.
Przyimki
Język włoski
Język neapolitański
Znaczenie oraz uwagi
a
a
da
'a
di
'e, r'/d' (przed wyrazem zaczynającym się na samogłoskę)
per
pe, p' (przed wyrazem zaczynającym się na samogłoskę)
Przyimki włoskie z rodzajnikami:
il
l'
lo
la
i
gli
le
a
al
all'
allo
alla
ai
agli
alle
da
dal
dall'
dallo
dalla
dai
dagli
dalle
di
del
dell'
dello
della
dei
degli
delle
in
nel
nell'
nello
nella
nei
negli
nelle
su
sul
sull'
sullo
sulla
sui
sugli
sulle
Przyimki neapolitańskie z rodzajnikami:
'o
ll'
'a
'e
a
ô
a ll'
â
ê
Poza tymi przypadkami, języku neapolitańskim, przed rodzajnikiem określonym zaczynającym się na samogłoskę używa się skróconej formy przyimka, przy czym stosuje się różne konwencje co do umieszczania spacji między przyimkiem a rodzajnikiem. Stąd np. wł. del – neap. r''o/d''o/r' 'o/d' 'o
Rzeczownik
W neapolitańskim, liczba mnoga tych rzeczowników i przymiotników, które kończą się we włoskim na -i, przybiera końcówkę -e: wł. aggettivi – neap. aggettive.
Zaimki
Język włoski
Język neapolitański
Znaczenie
si
se
„się”
Spójniki
Język włoski
Język neapolitański
Znaczenie
anche
pure
„także”, „też”
se
si
„jeśli”, „gdyby”
Czasownik
Odmiana czasowników posiłkowych (niektóre formy)
Język włoski
Język neapolitański
Forma gramatyczna
essere
essere
bezokolicznik
è
è
czas teraźniejszy, l. pojedyncza, 3. osoba
Tworzenie niektórych form czasowników
Końcówce -are w bezokoliczniku włoskim (I koniugacja) odpowiada w neapolitańskim końcówka -à: wł. parlare – neap. parlà.
Przysłówki
Język włoski
Język neapolitański
Znaczenie
così
accusì
„tak”, „w ten sposób”
più
cchiù
„bardziej”
Inne różnice gramatyczne
W neapolitańskim partykuła przecząca nun (wł. non) skraca się do nn' przed wyrazem zaczynającym się na samogłoskę albo na nieme h.
Różnice w ortografii
Włoskie d w -nd- przechodzi w neapolitańskie n: wł. quando – neap. quanno. Nie dotyczy to jednak włoskiego d po przedrostku in-: wł. indigeni – neap. ndiggene.
Włoskie o w pierwszej sylabie (albo w pierwszej sylabie po przedrostku) przechodzi w neapolitańskie u: wł. mondo, voce, polacco – neap. munno, vuce, pulacco
Włoskie r w -pr- lub -tr-, które nie rozpoczynają wyrazu zostaje pominięte w neapolitańskich odpowiednikach: wł. proprio, sempre, nostre, quattro – neap. propio, sempe, noste, quatto
Włoskie s w -ns- lub -rs- przechodzi w neapolitańskie z: wł. pensiero, persona – neap. penziero, perzona.
Przedrostki i przyrostki
Przedrostki
Język włoski
Język neapolitański
Uwagi
in-
n-
Przyrostki
Język włoski
Język neapolitański
Uwagi
-ico, -ica
-eco, -eca
Zaznacza się w neapolitańskim akcentowaną samogłoskę, np. wł. matematico – neap. matemàteco.
Jan Englert urodzony 11 maja 1943 roku, to polski aktor filmowy. Od 1957 roku wystąpił w ponad 60 filmach. Od 2003 roku jest dyrektorem artystycznym...
Marcin Dorociński urodził się 22 czerwca 1973 roku, to polski aktor filmowy, telewizyjny i teatralny. Znany jest z ról w takich filmach jak Odwróceni(2009), Róża(2011),...
Magdalena Rigamonti: wiek Ile lat ma Magdalena Rigamonti? w 2022 roku skończyła 47 lat Magdalena Rigamonti: wzrost Ile ma wzrostu Magdalena Rigamonti? brak informacji Magdalena...
Katarzyna Kolenda-Zaleska: wiek Ile lat ma Katarzyna Kolenda-Zaleska? w 2022 roku skończyła 59 lat Katarzyna Kolenda-Zaleska: wzrost Ile ma wzrostu Katarzyna Kolenda-Zaleska? 178cm Katarzyna Kolenda-Zaleska:...
Maja Komorowska urodziła się 23 grudnia 1937 roku w Warszawie, jest polską aktorką .Pod koniec lat 50-tych Maja Komorowska pobierała lekcje aktorstwa lalkowego w Państwowej...
Małgorzata Bela: wiek Ile lat ma Małgorzata Bela? W 2022 roku skończyła 45 lat. Małgorzata Bela: wzrost Ile ma wzrostu Małgorzata Bela? 177cm Małgorzata Bela:...
Używamy plików cookie na naszej stronie internetowej, aby zapewnić Ci najbardziej odpowiednie wrażenia, zapamiętując Twoje preferencje i powtarzając wizyty. Klikając „Akceptuj wszystko”, wyrażasz zgodę na użycie WSZYSTKICH plików cookie. Możesz jednak odwiedzić „Ustawienia plików cookie”, aby wyrazić kontrolowaną zgodę.
Ta strona korzysta z plików cookie, aby poprawić wrażenia podczas poruszania się po witrynie. Spośród nich pliki cookie, które są sklasyfikowane jako niezbędne, są przechowywane w przeglądarce, ponieważ są niezbędne do działania podstawowych funkcji witryny. Używamy również plików cookie stron trzecich, które pomagają nam analizować i rozumieć, w jaki sposób korzystasz z tej witryny. Te pliki cookie będą przechowywane w Twojej przeglądarce tylko za Twoją zgodą. Masz również możliwość rezygnacji z tych plików cookie. Jednak rezygnacja z niektórych z tych plików cookie może wpłynąć na wygodę przeglądania.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. These cookies ensure basic functionalities and security features of the website, anonymously.
Cookie
Duration
Description
cookielawinfo-checkbox-analytics
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Analytics".
cookielawinfo-checkbox-functional
11 months
The cookie is set by GDPR cookie consent to record the user consent for the cookies in the category "Functional".
cookielawinfo-checkbox-necessary
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookies is used to store the user consent for the cookies in the category "Necessary".
cookielawinfo-checkbox-others
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Other.
cookielawinfo-checkbox-performance
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Performance".
viewed_cookie_policy
11 months
The cookie is set by the GDPR Cookie Consent plugin and is used to store whether or not user has consented to the use of cookies. It does not store any personal data.
Functional cookies help to perform certain functionalities like sharing the content of the website on social media platforms, collect feedbacks, and other third-party features.
Performance cookies are used to understand and analyze the key performance indexes of the website which helps in delivering a better user experience for the visitors.
Analytical cookies are used to understand how visitors interact with the website. These cookies help provide information on metrics the number of visitors, bounce rate, traffic source, etc.
Advertisement cookies are used to provide visitors with relevant ads and marketing campaigns. These cookies track visitors across websites and collect information to provide customized ads.