Gabaj (hebr. גבאי; skarbnik, opiekun) – urzędnik gminy żydowskiej, pełniący funkcję administratora synagogi.
![](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Tablica_po%C5%9Bwi%C4%99cona_gabajom%2C_M%C5%BB_67.jpg/220px-Tablica_po%C5%9Bwi%C4%99cona_gabajom%2C_M%C5%BB_67.jpg)
Początkowo zadaniem gabaja była organizacja pomocy dla biednych członków gminy żydowskiej. Ściągał podatki i składki oraz zbierał darowizny, a następnie decydował o rozdziale pieniędzy między ubogich. Dysponował funduszami na utrzymanie przytułków, szpitali, pomoc dla wdów, sierot i ubogich oraz na posagi dla ubogich panien. Rozdzielał datki tak, aby ubodzy mogli obchodzić szabat i święta. Z czasem te funkcje przejęły jednak gminne bractwa dobroczynne.
Obecnie do zadań gabaja należy administrowanie synagogą, zarządzanie jej funduszami, decydowanie o rozdziale miejsc siedzących i funkcjach honorowych podczas nabożeństw. Wyznacza osoby do otwierania Aron ha-kodesz oraz kolejność wywoływania wiernych do czytania Tory.
Bibliografia
- Alina Cała, Hanna Węgrzynek, Gabriela Zalewska: Historia i kultura Żydów polskich. Słownik. Warszawa: Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, 2000. ISBN 83-02-07813-1.