| Prymas Polski i Litwy | ||
| ||
| ||
| Kraj działania | ||
|---|---|---|
| Data urodzenia | ||
| Data i miejsce śmierci | ||
| Miejsce pochówku |
bazylika prymasowska Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Gnieźnie | |
| Arcybiskup gnieźnieński, prymas Polski | ||
| Okres sprawowania |
1481-1493 | |
| Wyznanie | ||
| Kościół | ||
| Nominacja biskupia |
1473 | |
| Sakra biskupia |
brak danych | |
Zbigniew Oleśnicki herbu Dębno (ur. 1430, zm. 2 lutego 1493) – arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski od 1481, gubernator Prus (capitaneus Prussiae Generalis), biskup kujawski, podkanclerzy koronny od 1473, sekretarz królewski.
Życiorys
Był synem marszałka Królestwa Polskiego Jana Głowacza Oleśnickiego, bratankiem biskupa krakowskiego kardynała Zbigniewa Oleśnickiego. Przeniesiony na stolicę arcybiskupią w Gnieźnie z biskupstwa kujawskiego, nadal jednak zajmował się sprawami pruskimi. W czasie nieobecności w Koronie króla Kazimierza Jagiellończyka zastępował króla w sprawach państwowych. Zwoływał kilkakrotnie synody prowincjonalne celem załatwienia spraw kościelnych i podatków na wyprawy wojenne króla. Często podróżował, nieomal stale objeżdżał swoją archidiecezję. Pod koniec panowania Kazimierza pogorszyły się jego stosunki z królem, zapewne z powodu rywalizacji, jaką prowadził z biskupem krakowskim, królewiczem Fryderykiem Jagiellończykiem. Po śmierci króla stanął na czele stronnictwa piastowskiego, próbując doprowadzić do elekcji księcia mazowieckiego Janusza II. Po wyborze Jana Olbrachta, koronował go 23 września 1492 w katedrze wawelskiej. Zmarł w Łowiczu, pochowany został w katedrze gnieźnieńskiej, gdzie wzniesiono jego grobowiec z czerwonego węgierskiego marmuru wykonany przez Wita Stwosza.
Bibliografia
- Marceli Kosman: Między ołtarzem a tronem : poczet prymasów Polski. Poznań: Oficyna Wydawnicza G & P, 2000. ISBN 83-7272-017-7.
