Jan Frycz: wiek, wzrost, waga, biografia

Sopron

Miasto z lotu ptaka
Herb Flaga
Państwo	Węgry
Komitat	Győr-Moson-Sopron
Powiat	Sopron-Fertőd
Zarządzający	Ciprián Farkas↗
Powierzchnia	169,01 km²
Populacja (2017) • liczba ludności • gęstość	62 246[1] 359,5 os./km²
Nr kierunkowy	99
Kod pocztowy	9400
Położenie na mapie Węgier Sopron
47°41′05″N 16°34′58″E/47,684722 16,582778
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Sopron (niem. Ödenburg, cz. Šoproň) – miasto i region na Węgrzech. Liczba ludności Sopronu w 2011 roku wyniosła ponad 60,7 tys.

Miasto położone jest blisko granicy z Austrią, na północ od Alp Węgierskich i południe od Jeziora Nezyderskiego. Połączone jest liniami kolejowymi z Wiedniem, Budapesztem i Bratysławą. Znane jest z dobrych win. Lokalnym specjałem są wina tramini i Soproni Kékfrankos.

Gospodarka

W mieście rozwinął się przemysł włókienniczy, odzieżowy, metalowy, winiarski, mięsny oraz piwowarski^[2].

Historia

Osadnictwo na terenach Sopronu sięga czasów prehistorycznych. Rzymska warownia Scarbantia została odbudowana w XI wieku przez francuskich krzyżowców. Status wolnego miasta królewskiego posiada od 1277.

W 1876 otwarto stację kolejową. Po upadku Austro-Węgier, pomimo ustaleń Traktatu w Trianon, przydzielających Sopron (wraz z okręgiem) Republice Niemieckiej Austrii, mieszkańcy miasta (w większości niemieckojęzyczni, lecz uważający się za Węgrów) zdecydowanie zaprotestowali, tworząc własne quasi-państwo.

 Osobny artykuł: Palatynat Litawski.

W Sopronie przeprowadzono więc plebiscyt, w wyniku którego miasto pozostało na Węgrzech, a reszta obecnego landu Burgenland przeszła zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami do Austrii. Na pamiątkę tego wydarzenia miasto otrzymało dumny tytuł „najbardziej lojalnego miasta Węgier”.

W 1939 w Sopronie utworzono obóz dla internowanych żołnierzy polskich. Większość z nich dotarła następnie przez Jugosławię do Francji, a później do Anglii, by kontynuować rozpoczętą we wrześniu 1939 roku walkę z agresorami.

Miasto jest dzisiaj głównym ośrodkiem mniejszości niemieckiej na Węgrzech.

Rozwój populacji

Zabytki

Architektura starej części miasta wskazuje na jego starą historię, ściany i budynki z czasów Imperium rzymskiego są wciąż często widywane, razem z pozostałościami po średniowieczu, renesansie i baroku pokazują lata stabilności finansowej (wręcz zamożności). Wybrane obiekty:

• Rynek Starego Miasta:
  • Ratusz(inne języki) (Városháza) – eklektyczny ratusz z XIX w.
  • Gmach władz dawnego komitatu Sopron, wzniesiony w latach 1829–1834 w stylu klasycystycznym
  • Kolumna Trójcy Świętej(inne języki) (Szentháromság-szobor) – barokowa kolumna z 1701 r.
  • Dom Ferenca Storny(inne języki) (Storno-ház) – barokowa kamienica, dom węgierskiego architekta Ferenca Storny
• Wieża pożarowa(inne języki) (Tűztorony) – średniowieczna gotycka wieża, sięgająca 1290 roku, przebudowana w stylach renesansowym i barokowym
• Kościół św. Michała (Szent Mihály-templom) – gotycki kościół z XIII–XV w., częściowo przebudowany w stylu neogotyckim
• Kościół św. Jerzego (Szent György-templom) – barokowy kościół z pocz. XVIII w.
• Kościół ewangelicki (Evangélikus templom) – barokowy kościół z XVIII w.
• Pałac Esterházych (Esterházy Palota) – barokowa posiadłość węgierskiego rodu Esterházych
• Pomnik Istvána Széchenyiego z 1896 r. na Placu Széchenyiego(inne języki)
• Teatr Petőfiego(inne języki) (Soproni Petőfi Színház) – secesyjny gmach teatru z 1909 r., nazwanego imieniem węgierskiego poety i powstańca Sándora Petőfiego
• Dom narodzin László Rátza
• Pozostałości zamku(inne języki)
• Klasztor karmelitów(inne języki) (Bánfalvi karmelita kolostor) – gotycko-barokowy klasztor
• Kościół św. Judy Tadeusza – barokowy kościół dominikanów z XVIII w.
• Gmach Domu Kultury im. Ferenca Liszta (Liszt Ferenc kultúrház), wzniesiony w 1870 r. w stylu eklektycznym
• Gmach poczty głównej, wzniesiony na pocz. XX w. w stylu secesyjnym
• Synagoga i inne pozostałości po społeczności żydowskiej, która została wypędzona w XVI wieku

Sport

W mieście działają kluby piłkarskie Soproni FAC oraz FC Sopron, zdobywca Pucharu Węgier w 2005 roku, obecnie kontynuujący tradycje jako Sopron VSE.

Ludzie związani z Sopronem

 Zobacz też kategorie: Ludzie związani z Sopronem, Ludzie urodzeni w Sopronie.

W Sopronie urodzili się polski kompozytor Maciej Kamieński oraz polska koszykarka Paulina Rozwadowska.

Miasta partnerskie

• Bad Wimpfen, Niemcy
• Bolzano, Włochy
• Eisenstadt, Austria
• Kazuno, Japonia
• Ejlat, Izrael
• Kempten (Allgäu), Niemcy
• Mediaș, Rumunia
• Rorschach, Szwajcaria
• Seinäjoki, Finlandia

Galeria zdjęć

Przypisy

Bibliografia

• Węgierski Urząd Statystyczny

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona miasta Sopron
• Strona Uniwersytetu Soprońskiego