Trolejbusy w Warszawie – system miejskiej komunikacji trolejbusowej działający w Warszawie w latach od 1946 do 1973 i drugi raz od 1983 aż do likwidacji w 1995.
Historia
W marcu 1945 Warszawa otrzymała w darze od Związku Radzieckiego 30 używanych trolejbusów starszego typu, z których wyremontować zdołano 15[1]. Rosjanie przeszkolili pierwszą grupę ich kierowców[2]. Po raz pierwszy na ulice Warszawy trolejbusy wyjechały w 1946. Dnia 5 stycznia 1946 kursowanie rozpoczęły linie A i B[3]. 15 marca 1946 uruchomiono również linię C. W 1948 zmieniono oznaczenia linii z literowych na cyfrowe (zarezerwowano przedział liczb 50–99, stąd w żargonie warszawskim pojawiło się określenie wiek trolejbusowy). Jego autorem był Stefan Wiechecki „Wiech”[4].
W listopadzie 1947 zakupiono 10, a w pierwszym półroczu kolejnych 5 nowoczesnych francuskich trolejbusów marki Vetra, później sprowadzono także wyprodukowane w Czechosłowacji pojazdy marki Škoda i z NRD marki LOWA[1].
Na początku lat sześćdziesiątych XX w. po stołecznych ulicach jeździło 127 wozów na 10 liniach. W 1963 podjęto kroki ku likwidacji sieci trolejbusowej, dziesięć lat później nastąpiła całkowita likwidacja linii trolejbusowych w stolicy. Ostatnia linia trolejbusowa 52 została zlikwidowana 30 czerwca 1973 i zastąpiona przez linię autobusową 183[5]. Jednym z przytaczanych argumentów były problemy wynikające z przecinania się trolejbusowej i tramwajowej sieci trakcyjnej.
9 września 1976 rząd postanowił utworzyć linię trolejbusową łączącą Warszawę z Piasecznem, z myślą o mieszkańcach Piaseczna i pracownikach fabryki kineskopówUnitra Polkolor. Nowa trasa była (poza pętlami) prosta i nie stwarzała problemów spotykanych na trasach w centrum miasta.
1 czerwca 1983 została uruchomiona linia 51 na trasie: Dworzec Południowy – Puławska – Mysiadło – Piaseczno[6]. W 1990 po tej samej trasie został uruchomiony nocny trolejbus 651. Mimo protestów linie 51 i 651 zlikwidowano 31 sierpnia 1995, zastąpiła je dzienna linia autobusowa 709 o zbliżonej trasie. W 2000 ostatecznie zlikwidowano trakcję trolejbusową, przekreślając tym samym nadzieje na powrót komunikacji trolejbusowej w tej części Warszawy.
Przez okres „pierwszych trolejbusów” przypadających na lata 1946–1973 funkcjonowało trzynaście linii: A, B, C, 51, 52, 52 bis, 52 kreślone, 53, 53 bis, 54, 55, 56 i 56 bis. Linia 51 była czynna później jeszcze w latach 1983–1995.
TRĘBACKA – pl. Piłsudskiego – pl. Małachowskiego – Kredytowa – Jasna – Zgoda – Bracka – pl. Trzech Krzyży – Al. Ujazdowskie – al. Szucha – PL. UNII LUBELSKIEJ (powrót: PL. UNII LUBELSKIEJ – Bagatela – Al. Ujazdowskie)
Uruchomienie linii
8.01.1948
A
trolejbusowa zwykła stała
TRĘBACKA – pl. Piłsudskiego – pl. Małachowskiego – Kredytowa – Jasna – Zgoda – Bracka (powrót: Bracka – Szpitalna – pl. Powstańców Warszawy – Mazowiecka – Traugutta) – pl. Trzech Krzyży – Al. Ujazdowskie – al. Szucha – PL. UNII LUBELSKIEJ (powrót: PL. UNII LUBELSKIEJ – Bagatela – Al. Ujazdowskie)
Wprowadzenie ruchu jednokierunkowego w ciasnych uliczkach Śródmieścia
28.11.1948
A
trolejbusowa zwykła stała
LIKWIDACJA LINII
Zmiana oznaczenia na 54
B
Data
Numer linii
Rodzaj
Trasa
Uwagi
5.01.1946
B
trolejbusowa zwykła stała
TRĘBACKA – pl. Piłsudskiego – pl. Małachowskiego – Kredytowa – Jasna – Zgoda – Bracka – pl. Trzech Krzyży – Al. Ujazdowskie – Piękna – Myśliwiecka – ŁAZIENKOWSKA
Uruchomienie linii
8.01.1948
B
trolejbusowa zwykła stała
TRĘBACKA – pl. Piłsudskiego – pl. Małachowskiego – Kredytowa – Jasna – Zgoda – Bracka (powrót: Bracka – Szpitalna – pl. Powstańców Warszawy – Mazowiecka – Traugutta) – pl. Trzech Krzyży – Al. Ujazdowskie – Piękna – Myśliwiecka – ŁAZIENKOWSKA
Wprowadzenie ruchu jednokierunkowego w ciasnych uliczkach Śródmieścia
28.11.1948
B
trolejbusowa zwykła stała
LIKWIDACJA LINII
Zmiana oznaczenia na 53
C
Data
Numer linii
Rodzaj
Trasa
Uwagi
15.03.1946
C
trolejbusowa zwykła stała
DW. GDAŃSKI – Sierakowska – Muranowska – Nalewki – Bielańska – Wierzbowa – pl. Piłsudskiego – pl. Małachowskiego – Kredytowa – Jasna – Zgoda – Bracka – pl. Trzech Krzyży – Al. Ujazdowskie – al. Szucha – PL. UNII LUBELSKIEJ (powrót: PL. UNII LUBELSKIEJ – Bagatela – Al. Ujazdowskie)
Uruchomienie linii
15.12.1946
C
trolejbusowa zwykła stała
LINIA ZAWIESZONA
Budowa ul. Andersa – likwidacja trasy trolejbusowej przez ul. Nalewki
Uruchomienie linii na nowej trasie – czasowo bez połączenia z resztą sieci
17.01.1948
C
trolejbusowa zwykła stała
DW. GDAŃSKI – Bonifraterska – Miodowa – Krakowskie Przedmieście – Traugutta – Kredytowa – Jasna – Zgoda – Bracka (powrót: Bracka – Szpitalna – pl. Powstańców Warszawy – Mazowiecka – Traugutta) – pl. Trzech Krzyży – Al. Ujazdowskie – al. Szucha – PL. UNII LUBELSKIEJ (powrót: PL. UNII LUBELSKIEJ – Bagatela – Al. Ujazdowskie)
Przedłużenie trasy – połączenie z resztą sieci
6.07.1948
C
trolejbusowa zwykła stała
TRĘBACKA – pl. Piłsudskiego – pl. Małachowskiego – Kredytowa – Jasna – Zgoda – Bracka (powrót: Bracka – Szpitalna – pl. Powstańców Warszawy – Mazowiecka – pl. Małachowskiego) – pl. Trzech Krzyży – Al. Ujazdowskie – al. Szucha – PL. UNII LUBELSKIEJ (powrót: PL. UNII LUBELSKIEJ – Bagatela – Al. Ujazdowskie)
Zamknięcie ul. Miodowej z powodu groźby zawalenia się ruin u zbiegu ul. Miodowej i Długiej
22.09.1948
C
trolejbusowa zwykła stała
LINIA ZAWIESZONA
Dublowanie trasy z linią A
8.10.1948
C
trolejbusowa zwykła stała
LIKWIDACJA LINII
Przywrócenie kursowania z nowym oznaczeniem 51
51
Data
Numer linii
Rodzaj
Trasa
Uwagi
8.10.1948
51
trolejbusowa zwykła stała
DW. GDAŃSKI – Bonifraterska – Miodowa – Krakowskie Przedmieście – Traugutta – Kredytowa – Jasna – Zgoda – Bracka (powrót: Bracka – Szpitalna – pl. Powstańców Warszawy – Mazowiecka – Traugutta) – pl. Trzech Krzyży – Al. Ujazdowskie – al. Szucha – PL. UNII LUBELSKIEJ (powrót: PL. UNII LUBELSKIEJ – Bagatela – Al. Ujazdowskie)
Zmiana oznaczenia linii C
2.06.1949
51
trolejbusowa zwykła stała
PL. MAŁACHOWSKIEGO – Kredytowa – Jasna – Zgoda -Bracka (powrót: Bracka – Szpitalna – pl. Powstańców Warszawy – Mazowiecka – PL. MAŁACHOWSKIEGO.) – pl. Trzech Krzyży – Al. Ujazdowskie – al. Szucha – PL. UNII LUBELSKIEJ (powrót: PL. UNII LUBELSKIEJ – Bagatela – Al. Ujazdowskie)
Skrócenie trasy – zamknięcie ul. Miodowej z powodu budowy Trasy W-Z
27.06.1949
51
trolejbusowa zwykła stała
MIODOWA – Krakowskie Przedmieście – Traugutta -Kredytowa – Jasna – Zgoda – Bracka (powrót: Bracka – Szpitalna – pl. Powstańców Warszawy – Mazowiecka – Traugutta) – pl. Trzech Krzyży – Al. Ujazdowskie – al. Szucha – PL. UNII LUBELSKIEJ (powrót: PL. UNII LUBELSKIEJ – Bagatela – Al. Ujazdowskie)
Otwarcie nowej pętli przy skwerze Hoovera
27.11.1949
51
trolejbusowa zwykła stała
DW. GDAŃSKI – Bonifraterska – Miodowa – Krakowskie Przedmieście – Traugutta – Kredytowa – Jasna – Zgoda – Bracka (powrót: Bracka – Szpitalna – pl. Powstańców Warszawy – Mazowiecka – Traugutta) – pl. Trzech Krzyży – Al. Ujazdowskie – al. Szucha – PL. UNII LUBELSKIEJ (powrót: PL. UNII LUBELSKIEJ – Bagatela – Al. Ujazdowskie)
Otwarcie nowej trasy przez ul. Kruczą z jednoczesnym tymczasowym wycofaniem z pl. Unii Lubelskiej (remont sieci)
26.10.1950
51
trolejbusowa zwykła stała
DW. GDAŃSKI – Bonifraterska – Miodowa – Krakowskie Przedmieście – Traugutta – Kredytowa – Jasna – Zgoda – Krucza (powrót: Krucza – Szpitalna – pl. Powstańców Warszawy – Mazowiecka – Traugutta) – Piękna – Al. Ujazdowskie – al. Szucha – PL. UNII LUBELSKIEJ (powrót: PL. UNII LUBELSKIEJ – Bagatela – Al. Ujazdowskie)
Przywrócenie ruchu na pl. Unii Lubelskiej
1.08.1964
51
trolejbusowa zwykła stała
DW. GDAŃSKI – Bonifraterska – Miodowa – Krakowskie Przedmieście – Traugutta – Kredytowa – Jasna – Zgoda – Krucza (powrót: Krucza – Szpitalna – pl. Powstańców Warszawy – Mazowiecka – Traugutta) – Piękna – Al. Ujazdowskie –Bagatela – PL. UNII LUBELSKIEJ (powrót: PL. UNII LUBELSKIEJ – Szucha – Al. Ujazdowskie)
Wprowadzenie obsługi bezkonduktorskiej
5.03.1967
51
trolejbusowa zwykła stała
LIKWIDACJA LINII
Likwidacja trasy trolejbusowej do pl. Unii Lubelskiej jako pierwszy etap wycofania z Warszawy trakcji trolejbusowej. Przejęcie taboru przez linie 53 i 53bis
Skrócenie trasy z powodu przebudowy skrzyżowania ul. Bonifraterskiej i Muranowskiej
11.06.1972
53 bis
zwykła
LIKWIDACJA LINII
Przejęcie trasy przez linię autobusową 379
54
Data
Numer linii
Rodzaj
Trasa
Uwagi
28.11.1948
54
zwykła
TRĘBACKA – pl. Piłsudskiego – pl. Małachowskiego – Kredytowa – Jasna – Zgoda – Bracka (powrót: Bracka – Szpitalna – pl. Powstańców Warszawy – Mazowiecka – Traugutta) – pl. Trzech Krzyży – Al. Ujazdowskie – al. Szucha – PL. UNII LUBELSKIEJ (powrót: PL. UNII LUBELSKIEJ – Bagatela – Al. Ujazdowskie)
Zmiana oznaczenia linii A
22.07.1949
54
zwykła
MIODOWA – Krakowskie Przedmieście – Traugutta – Kredytowa – Jasna – Zgoda – Bracka (powrót: Bracka – Szpitalna – pl. Powstańców Warszawy – Mazowiecka – Traugutta) – pl. Trzech Krzyży – Al. Ujazdowskie – al. Szucha – PL. UNII LUBELSKIEJ (powrót: PL. UNII LUBELSKIEJ – Bagatela – Al. Ujazdowskie)
AL. JANA PAWŁA II / TWARDA – al. Jana Pawła II – Chałubińskiego – al. Niepodległości – Odyńca – KAZIMIERZOWSKA (powrót: KAZIMIERZOWSKA – Ursynowska – al. Niepodległości)
Przedłużenie trasy
1.05.1955
56
zwykła
MIODOWA – Krakowskie Przedmieście – Traugutta – Kredytowa – Świętokrzyska (powrót: Świętokrzyska – Mazowiecka – Traugutta) – al. Jana Pawła II – Chałubińskiego – al. Niepodległości – Odyńca – KAZIMIERZOWSKA (powrót: KAZIMIERZOWSKA – Ursynowska – al. Niepodległości)
Przedłużenie trasy – oddanie do użytku trasy trolejbusowej przez ul. Świętokrzyską
AL. JANA PAWŁA II / TWARDA – al. Jana Pawła II – Chałubińskiego – al. Niepodległości – Odyńca – KAZIMIERZOWSKA (powrót: KAZIMIERZOWSKA – Ursynowska – al. Niepodległości)
Uruchomienie linii wspomagającej linię 56 na najbardziej przeciążonym odcinku
11.05.1959
56 bis
okresowa szczytowa (kurs w dni robocze)
LIKWIDACJA LINII
Słaba frekwencja
6.01.1964
56 bis
okresowa szczytowa (kurs w dni robocze)
PL. MAŁACHOWSKIEGO – Kredytowa – Świętokrzyska (powrót: Świętokrzyska – Mazowiecka – PL. MAŁACHOWSKIEGO.) – al. Jana Pawła II – Chałubińskiego – al. Niepodległości – Odyńca – KAZIMIERZOWSKA (powrót: KAZIMIERZOWSKA – Ursynowska – al. Niepodległości)
Uruchomienie linii jako pomocniczej dla linii 56
25.04.1964
56 bis
okresowa szczytowa (kurs w dni robocze)
PL. MAŁACHOWSKIEGO – Kredytowa – Świętokrzyska (powrót: Świętokrzyska – Mazowiecka – PL. MAŁACHOWSKIEGO.) – al. Jana Pawła II – Chałubińskiego – al. Niepodległości – Odyńca – KAZIMIERZOWSKA (powrót: KAZIMIERZOWSKA – Ursynowska – al. Niepodległości)
Linia bez obsługi konduktorskiej – tylko dla posiadaczy kart pracowniczych oraz biletów miesięcznych. „Posiadacze kart po wejściu zobowiązani są sami kasować długopisem lub chemicznym ołówkiem przejazd na swej karcie”
11.05.1970
56 bis
okresowa szczytowa (kurs w dni robocze)
LIKWIDACJA LINII
Konieczność zezłomowania 11 wozów – przejęcie trasy przez linię 171
↑ abMarian Gajewski: Odbudowa warszawskich urządzeń komunalnych (1944–1951) [w: Warszawa stolica Polski Ludowej. Zeszyt 2]. Warszawa: Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 1972, s. 110.
↑Jan Górski: Drugie narodziny miasta. Warszawa 1945. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1976, s. 252.
↑Kronika wydarzeń w Warszawie 1945−1958. „Warszawskie kalendarz ilustrowany 1959”, s. 29, 1958. Wydawnictwo Tygodnika Ilustrowanego „Stolica”.
↑Daniel Nalazek: Echa dawnej Warszawy. Z dziejów komunikacji. Warszawa: Agencja Wydawniczo-Reklamowa Skarpa Warszawska, 2016, s. 13. ISBN 978-83-63842-11-6.
↑Danuta Zawierucha. Kronika wydarzeń w Warszawie 1 IV–10 VI 1973. „Kronika Warszawy”. 16, s. 117, 1973.
↑Danuta Zawierucha. Kronika wydarzeń w Warszawie 1 IV-30 VI 1983. „Kronika Warszawy”. 4 (56), s. 193, 1983.
↑Michał Wojtczuk. Nowa dzielnica Piaseczna. „Gazeta Stołeczna”, s. 5, 11 sierpnia 2020.
Jan Englert urodzony 11 maja 1943 roku, to polski aktor filmowy. Od 1957 roku wystąpił w ponad 60 filmach. Od 2003 roku jest dyrektorem artystycznym...
Marcin Dorociński urodził się 22 czerwca 1973 roku, to polski aktor filmowy, telewizyjny i teatralny. Znany jest z ról w takich filmach jak Odwróceni(2009), Róża(2011),...
Magdalena Rigamonti: wiek Ile lat ma Magdalena Rigamonti? w 2022 roku skończyła 47 lat Magdalena Rigamonti: wzrost Ile ma wzrostu Magdalena Rigamonti? brak informacji Magdalena...
Katarzyna Kolenda-Zaleska: wiek Ile lat ma Katarzyna Kolenda-Zaleska? w 2022 roku skończyła 59 lat Katarzyna Kolenda-Zaleska: wzrost Ile ma wzrostu Katarzyna Kolenda-Zaleska? 178cm Katarzyna Kolenda-Zaleska:...
Maja Komorowska urodziła się 23 grudnia 1937 roku w Warszawie, jest polską aktorką .Pod koniec lat 50-tych Maja Komorowska pobierała lekcje aktorstwa lalkowego w Państwowej...
Małgorzata Bela: wiek Ile lat ma Małgorzata Bela? W 2022 roku skończyła 45 lat. Małgorzata Bela: wzrost Ile ma wzrostu Małgorzata Bela? 177cm Małgorzata Bela:...
Używamy plików cookie na naszej stronie internetowej, aby zapewnić Ci najbardziej odpowiednie wrażenia, zapamiętując Twoje preferencje i powtarzając wizyty. Klikając „Akceptuj wszystko”, wyrażasz zgodę na użycie WSZYSTKICH plików cookie. Możesz jednak odwiedzić „Ustawienia plików cookie”, aby wyrazić kontrolowaną zgodę.
Ta strona korzysta z plików cookie, aby poprawić wrażenia podczas poruszania się po witrynie. Spośród nich pliki cookie, które są sklasyfikowane jako niezbędne, są przechowywane w przeglądarce, ponieważ są niezbędne do działania podstawowych funkcji witryny. Używamy również plików cookie stron trzecich, które pomagają nam analizować i rozumieć, w jaki sposób korzystasz z tej witryny. Te pliki cookie będą przechowywane w Twojej przeglądarce tylko za Twoją zgodą. Masz również możliwość rezygnacji z tych plików cookie. Jednak rezygnacja z niektórych z tych plików cookie może wpłynąć na wygodę przeglądania.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. These cookies ensure basic functionalities and security features of the website, anonymously.
Cookie
Duration
Description
cookielawinfo-checkbox-analytics
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Analytics".
cookielawinfo-checkbox-functional
11 months
The cookie is set by GDPR cookie consent to record the user consent for the cookies in the category "Functional".
cookielawinfo-checkbox-necessary
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookies is used to store the user consent for the cookies in the category "Necessary".
cookielawinfo-checkbox-others
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Other.
cookielawinfo-checkbox-performance
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Performance".
viewed_cookie_policy
11 months
The cookie is set by the GDPR Cookie Consent plugin and is used to store whether or not user has consented to the use of cookies. It does not store any personal data.
Functional cookies help to perform certain functionalities like sharing the content of the website on social media platforms, collect feedbacks, and other third-party features.
Performance cookies are used to understand and analyze the key performance indexes of the website which helps in delivering a better user experience for the visitors.
Analytical cookies are used to understand how visitors interact with the website. These cookies help provide information on metrics the number of visitors, bounce rate, traffic source, etc.
Advertisement cookies are used to provide visitors with relevant ads and marketing campaigns. These cookies track visitors across websites and collect information to provide customized ads.